آثار خطرناک مال حرام !
کاری نکنیم که روز توبه دیر شود و وقتی به خود آییم که یک جو برای ما سود نداشته باشد و التماس کنیم که خدایا ! ما را به دنیا برگردان تا مؤمن شده و عمل صالح بجای آریم و در جواب ما بگویند : ساکت باش ، برگشتنی برای تو نیست ، وقت جبران خطاکاری گذشته .
هر چه آثار معنوی و مثبت و پرفایده در خوردن مال حلال است ، ضدّش در مال حرام است. ترک نماز واجب، ترک نماز شب، قساوت قلب، بیمیلی به حقایق اصیل، تاریکی دل، سرسختی نشان دادن در مقابل حق، کسالت روح، ظلمت جان، سستی در دین، دست زدن به کارهای زشت و ناشایست و بسیاری از امور شیطانی به طوری که قرآن مجید و روایات میگویند، از آثار شوم حرامخواری است. وَلَمَّا ذَکَرَ صلیاللهعلیهوآله: الحَریصَ عَلَی الدُّنْیا قالَ: رُبَّ اَشْعَثٍ أَغْبَرٍ مُشَرَّدٍ فی الأَسْفارِ مَطْعَمُهُ حرامٌ وَ مَلْبَسُهُ حَرامٌ وَغَذی بِالْحَرامِ، یَرْفَعُ یَدَیْهِ فَیَقُولُ: یا رَبِّ یا رَبِّ فَأَنّی یُسْتَجابُ لِذالِکَ.
وقتی نبیّ اکرم صلیاللهعلیهوآله سخن از حریص به دنیا پیش آورد فرمود: چه بسا آشفته ، گرد آلوده ، خانه به دوش و آوارهای از این شهر به آن شهر و از این سفر به آن سفر که خوراک و لباس و تغذیهاش با حرام است و دست به دعا برمیدارد و یا رب یا رب میگوید ، چگونه این آدمی که غرق در حرام است دعایش مستجاب شود ؟
عَنِ النَّبِیِّ صلیاللهعلیهوآله أَنَّ لِلّهِ مَلَکاً عَلی بَیْتِ الْمَقْدَسِ یُنادی کُلَّ لَیْلَةٍ مَنْ أَکَلَ حَراماً لَمْ یُقْبَلْ مِنْهُ صَرْفٌ وَلا عَدْلٌ .
از نبیّ بزرگ صلیاللهعلیهوآله نقل شده : خدا را ملکی است بر بیتالمقدس هر شب فریاد میکند : هرکس حرام بخورد مستحب و واجبی از او پذیرفته نیست !!
وَ قالَ صلیاللهعلیهوآله : مَنِ اشْتَری ثَوْباً بِعَشَرَةَ دَراهِمَ وَفی ثَمَنِهِ دِرْهَمُ حَرامٍ لَمْ یَقْبَلِ اللّهُ تَعالی صَلاتَهُ مادامَ عَلَیْهِ مِنْهُ شَیْءٌ .و نیز پیامبر عزیز صلیاللهعلیهوآله فرمود : کسی که پیراهنی را به ده درهم بخرد و در آن ده درهم درهمی از حرام باشد ، تا وقتی چیزی از آن پیراهن بر اوست خدا نمازش را قبول نمیکند .
وَقالَ صلیاللهعلیهوآله : کُلُّ لَحْمٍ نَبَتَ مِنْ حَرامٍ فَالنَّارُ أَوْلی بِهِ .
و نیز آن حضرت فرمود : هر گوشتی از حرام بروید ، آتش به او سزاوارتر است .
وَقالَ صلیاللهعلیهوآله : مَنْ أَصابَ مالاً مِنْ مَأْثَمٍ فَوَصَلَ بِهِ رَحِماً أَوْ تَصَّدَقَ بِهِ أَوْ أَنْفَقَهُ فی سَبیلِ اللّهِ جَمَعَ اللّهُ لَهُ ذلِکَ جَمیعاً ثُمَّ قَذَفَهُ فی النّارِ.
و نیز آن رهبر بزرگ فرمود : کسی که از طریق گناه به مالی برسد و با آن صله رحم کند ، یا صدقه بدهد ، یا در راه خدا انفاق کند ، خداوند همه آن اموال را جمع کند و با صاحبش به آتش جهنّم اندازد .
عَنِ الصَّادِقِ علیهالسلام : إِذَا اکْتَسَبَ الرَّجُلُ مالاً مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ ثُمَّ حَجَّ فَلَبّی نُودِیَ لا لَبَّیْکَ وَلا سَعْدَیْکَ وَإِنْ کانَ مِنْ حِلِّهِ نُودِیَ لَبَّیْکَ وَسَعْدَیْکَ.
امام صادق علیهالسلام فرمود : مرد وقتی از غیر حلال کسب مال کند و با آن به حج برود و تلبیه بگوید ، به او گفته میشود : لا لبّیک و لا سعدیک و اگر از مال حلال باشد ، لبّیک او را جواب میگوید .
وَعَنْهُ علیهالسلام : کَسبُ الْحَرامِ یَبینُ فی الذُّرِیَّةِ .
و نیز حضرت صادق علیهالسلام فرمود : مال حرام آثارش در نسل آشکار میشود .
میگویند: حجّاج بن یوسف ثقفی که در پلیدی و خباثت نظیر نداشت به کوفه آمد و آنجا را از طرف عبدالملک مقرّ حکومت خود قرار داد، به او گفتند: در این شهر، افرادی مستجابالدعوه هستند. گفت: همه آنها را کنار سفره من حاضر کنید، همه را آوردند. به آنان گفت: غذا بخورید، آنها هم از آن سفره خوردند .
سپس به آنان گفت: بروید . چون رفتند ، به اطرافیانش گفت : با این غذای حرامی که اینان خوردند ، مطمئن باشید که دیگر دعایشان مستجاب نخواهد شد !!
چه نیکوست که انسان توجّه داشته باشد که مدّت اقامتش در دنیا بسیار کم است و عمر هم چون برق زودگذر است ؛ این عمر کوتاه و زودگذر به این نمیارزد که انسان برای یک لقمه نان و یک یا دو دست لباس و یک خانه ، خودش و اهل و عیالش را به حرام آلوده کند و دست به ربا و رشوه و غصب و دزدی و تجاوز و غارت ببرد ، در حالی که خدای بزرگ روزی انسان را از حلال قرار داده و آدمی را از حرام نهی کرده است تا کی باید گرفتار دام دنیا باشیم و تا چه وقت باید دچار اسارت هوی و هوس بوده و عمر گران مایه را به بیخبری سپری کنیم ؛ آخر برای این شکم ناقابل و بدن بیمقدار ، چرا باید آلوده به گناه و تجاوز شویم و شکم و شهوت را به جای خدا معبود خود گرفته و تمام لحظات خود را در فرمان آن دو تمام کنیم !!
مگر ارزش شکم و قیمت شهوت چه اندازه است ، که آن دو را با خدا عوض کرده و به سعادت ابدی و همیشگی خود ضربههای غیر قابل جبران وارد کنیم .
کاری نکنیم که روز توبه دیر شود و وقتی به خود آییم که یک جو برای ما سود نداشته باشد و التماس کنیم که خدایا ! ما را به دنیا برگردان تا مؤمن شده و عمل صالح بجای آریم و در جواب ما بگویند : ساکت باش ، برگشتنی برای تو نیست ، وقت جبران خطاکاری گذشته .
بیایید تا فرصت داریم از عمر پرقیمت خود در راه خدا و برای خدا استفاده کنیم و این چند صباح محدود را خرج حضرت دوست کرده ، با انجام کارهای خداپسندانه تمام کنیم و به قول فیض کاشانی آن مست جام وحدت :
وقت آن است که جوینده اسرار شویم روح را پاک برآریم زآلایش تن
عشق را کاش بدانیم کدام است دکان جای آن دارد اگر صد دل و صد جان بدهیم
گره دل نگشاید به سر انگشت خرد کار عشق است بیا از پی این کار شویم
از رسول بزرگوار اسلام صلیاللهعلیهوآله نقل شده که نخوردن یک لقمه حرام نزد خداوند، از دو هزار رکعت نماز مستحبی بهتر است .
امام صادق علیهالسلام فرمود : رد کردن یک درهم به صاحبش که راضی نیست پیش انسان بماند ، نزد حق با هفتاد حج قبول شده برابر است .
پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله فرمود: قومی وارد قیامت میشوند که حسنات آنها مانند کوههای تهامه است ، ولی آنان را به آتش میبرند. عرض کردند: در پرونده آنان نماز هست ؟ فرمود : آری . گفتند : روزه دارند ؟ فرمود : آری ؛ حتّی در پرونده خود نماز شب هم دارند ، ولی آنچه باعث به آتش رفتن آنها است ، این است که در برخورد با مال دنیا رعایت حلال و حرام خدا را ننمودند!!
و نیز از آن حضرت نقل شده که فرمودند : از طرف حق به من امر شد که قوم خود را بترسان ، به آنان بگو : داخل مسجد میشوید در حالی که از بندهای از بندگانم بر گردن شما حقّی است که با حبس این حق به او ظلم شده ، تا زمانی که در مسجد ، در حال نماز در محضر من ایستادهاید ، من شما را لعنت میکنم .
آری ، این چند روزه محدود دنیا باید با دقّت و مراقبت و بیداری و محاسبه زندگی کرد تا در پیشگاه حق از صالحین شویم و به فرموده امام صادق علیهالسلام:[ ثُمَّ مَنْ رَعی عِلْمَهُ عَنِ الْهَوی وَدینَهُ عَنِ الْبِدْعَةِ وَمالَهُ عَنِ الْحَرامِ فَهُوَ مِنْ جُمْلَةِ الصَّالِحینَ] سپس هر کس علمش را از هوی و دینش را از بدعت و مالش را از حرام حفظ کند پس او از جمله صالحین است .
[ قالَ النَّبِیُّ صلیاللهعلیهوآله : طَلَبُ الْعِلْمِ فَریضَةٌ عَلی کُلِّ مُسْلِمٍ وَمُسْلِمَة وَهُوَ عِلْمُ الأَنْفُسِ ]
امام صادق علیهالسلام میفرماید ، پیامبر عزیز اسلام صلیاللهعلیهوآله فرمود : طلب دانش بر هر مرد و زنی واجب است و آن شناخت نفس است .
فرآوری : زهرا اجلال
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع :
کتاب عرفان اسلامی استاد حسین انصاریان